Derby là gì? Những trận derby siêu kinh điển của làng túc cầu

Derby là gì và những trận derby trong bóng đá là gì? Chắc hẳn với những người hâm mộ xem bóng đá lâu năm đều đã quen thuộc với những thuật ngữ này. Hầu hết những trận derby trong bóng đá đều mang tính chất rất gây cấn và hấp dẫn. Mỗi một quốc gia, mỗi một khu vực mỗi một châu lục đều có những trận derby cho riêng mình. Ngày hôm nay, Cà Khịa TV sẽ giải đáp một cách chính xác và đầy đủ nhất khái niệm derby là gì? cùng với đó sẽ điểm qua 10 trận derby kinh điển nhất của môn thể thao vua.

Derby là gì?

Derby là một cụm từ nổi tiếng trong bóng đá và thể thao nói chung, nó dùng để chỉ các trận đấu có sự tham gia của các đối thủ đến từ cùng một khu vực, thành phố hoặc địa phương, hoặc thậm chí là cả một quốc gia. Hầu hết các trận derby bóng đá đều rất phấn khích và cực kỳ hấp dẫn đối với người hâm mộ vì chúng không chỉ là một trận đấu thông thường mà trong đó đôi khi còn có yếu tố chính trị, khác biệt vùng miền và sự kình địch của những gã hàng xóm đáng ghét.

Bóng đá và các trận derby trong thể thao góp phần tạo nên sự hồi hộp và kịch tính và mỗi khi trận derby diễn ra luôn thu hút rất lớn sự quan tâm từ đông đảo người hâm mộ. Hẳn bạn đã nghe câu tục ngữ quen thuộc “con gà tức nhau tiếng gáy”, nhất là với những “con gà” ở gần mình nhất điều đó lại càng đáng ghét hơn.

Không ai muốn thua trong một trận derby là gì? Có nhiều lúc các fan hâm mộ của đội bóng chỉ chờ đợi cả mùa giải để mong đội bóng con cưng giành được chiến thắng trong trận derby. Điều này đôi khi còn ý nghĩa hơn cả danh hiệu vô địch.

Nói đơn giản để thấy Việt Nam và Thái Lan chính là cặp đấu tạo nên trận derby khu vực Đông Nam A. Bất cứ một giải đấu nào, nếu các chiến binh sao vàng đánh bại được người Thái người hâm mộ bóng đá nước nhà đều lâng lâng cảm xúc dù bất kể cuộc đụng độ diễn ra tại vòng bảng, trận tứ kết hoặc trận chung kết.

Lịch sử của trận derby là gì?

Nhiều người cho rằng cái tên “derby” bắt nguồn từ Ashbourne thuộc xứ Derbyshire nước Anh. Các trận đấu bóng đá Royal Shrovetide thường phổ biến vào thế kỷ 12. Trong trò chơi, hai đội đến từ các khu vực đối diện của thị trấn sẽ gặp nhau và thi đấu, hiểu nôm na là đội “đầu xóm” và “cuối xóm”. Những trận đấu như thế này thường vô cùng chặt chẽ và căng thẳng. Mỗi đội phải tìm cách đưa bóng vào khung thành đối phương. Hai mục tiêu chỉ cách nhau ba dặm, và một trong những quy định của trò chơi nghiêm cấm hành vi bạo lực không cần thiết. Những trận đấu mang đậm phong tục truyền thống này vẫn thường diễn ra trong các lễ hội trên khắp nước Anh và chúng vẫn được tổ chức hàng năm tại Ashbourne.

Hơn nữa, có ý kiến ​​cho rằng từ derby dùng để chỉ một cuộc đua ngựa được tổ chức ở Anh. Bá tước xứ Derby thành lập cuộc đua vào năm 1780. Kể từ đó, bắt đầu từ khoảng năm 1840, thuật ngữ “derby” đã trở thành một danh từ trong tiếng Anh, dùng để chỉ bất kỳ trận đấu thể thao nào. “Trận derby địa phương” chỉ là một cuộc so tài thể thao giữa các đối thủ từ cùng một khu phố.

Bất kể nguồn gốc của nó là gì, chúng ta không thể phủ nhận rằng trận derby là một thuật ngữ nổi tiếng và phổ biến. Thuật ngữ này lần đầu tiên được sử dụng chính thức trong một bài báo đăng trên tờ Daily Express vào tháng 10 năm 1914. Khi đó tác giả bài báo đã sử dụng từ “derby” để nói về trận đấu giữa Liverpool và Everton. Trận đấu giữa hai câu lạc bộ nói trên là một trong những trận derby kinh điển của nước Anh. Kể từ đó, thuật ngữ này đã trở nên phổ biến và được sử dụng thường xuyên.

Những trận derby kinh điển của thế giới bóng đá

Sau khi đã tìm hiểu về thuật ngữ derby là gì? Một trong những chủ đề được rất nhiều người hâm mộ quan tâm đâu là những trận derby kinh điển của bóng đá thế giới và không để các bạn phải chờ lâu, phần tiếp theo của bài viết, Cà Khịa TV sẽ điểm qua top 10 trận derby kinh điển nhất trong lịch sử làng túc cầu.

10. Derby Madrid: Real và Atletico

Không cần phải nói quá nhiều về sự kịch tính và khốc liệt trong cuộc đối đầu này. Hai đội bóng thủ đô Tây Ban Nha Madrid là hai thái cực trái ngược nhau. Trong khi đội bóng hoàng gia Real nghiễm nhiên là đại diện của tầng lớp quý tộc, trong khi đối thủ cùng thành phố với họ Atletico Madrid là sự hiện thân của tầng lớp lao động. Xét về thành tích đối đầu và danh hiệu, Real Madrid vượt rồi hoàn toàn nhưng kể từ khi chiến lược gia Argentina Diego Simeone đến với Atletico, cán cân đã có sự chuyển dịch rõ ràng khi đội bóng này luôn là chướng ngại vô cùng khó khăn với Los Blancos.

Thậm chí cả hai đội đã gặp nhau trong hai trận chung kết UEFA Champions League ở các mùa giải 2013/14 và 2015/16. Trong cả hai lần đó đáng tiếc là Atletico Madrid đều thất bại trước kẻ thù lớn nhất của họ. Chưa bao giờ Allentico được xem là đại diện cho hoàng tộc Madrid. Chính vì thế mà trận derby là gì giữa những gã hàng xóm thành Madrid luôn đem lại vô số tranh cãi ngay cả trong lẫn ngoài sân cỏ.

9. Derby Thổ Nhĩ Kỳ: Fenerbahce và Galatasaray

Cuộc đụng độ nảy lửa giữa hai đội bóng giàu thành tích nhất của bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ luôn được người hâm mộ hai bên coi trọng. Thậm chí họ nhìn nhận chiến thắng trước đối thủ còn sướng hơn cả chức vô địch quốc gia. Fenerbahce đội bóng nằm bên phần châu Á của thủ phủ Istanbul là đại diện cho tầng lớp vô sản, trong khi Galatasaray gồm toàn những cổ động viên giàu có.

Năm 1996, một lá cờ khổng lô của Galatasaray được các cổ động viên phất cao trên khán đài Fenerbahce sau khi Galatasaray lên ngôi vô địch Cúp quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này đã khiến các cổ đông Fenerbahce tức giận và xé nát lá cờ. Không thể phủ nhận rằng trận đấu giữa Fenerbahce và Galatasaray chính là cặp đấu hấp dẫn nhất Thổ Nhĩ Kỳ cũng như thuộc top những trận đấu nhuốm màu bạo lực nhất châu Âu.

8. Derby London: Tottenham và Arsenal

Vị trí số 8 trong chủ đề “Derby là gì và những trận đấu kinh điển nhất” thuộc về Tottenham và Arsenal. Thủ đô London nước Anh có rất nhiều đại diện chơi tại giải hạng đấu cao nhất xứ sở sương mù ngoại hạng Anh như Arsenal, Chelsea, Tottenham, Crystal Palace hay Fulham thế nhưng chỉ có cặp đấu giữa Tottenham Hotspur và Arsenal mới được mệnh danh là trận derby London. Bởi lẽ do cả Tottenham và Arsenal đều nằm ở phía bắc của thành phố nên người ta gọi đây là trận derby bắc London hay cặp đấu Spurs và Gunners.

Đến năm 2022 đã diễn ra 171 trận derby Bắc London tại giải đấu Premier League. Lịch sử đối đầu nghiêng hẳn về phía Arsenal với 69 chiến thắng, Spurs mới chỉ có 55 lần vượt qua Pháo thủ, hai đội hòa nhau 47 lần. Mối bất hòa giữa hai đội bóng được đẩy lên đỉnh điểm vào năm 1913 khi nổ ra một cuộc bình chọn đội bóng tham gia giải bóng đá cao nhất nước Anh. Kết quả, Arsenal giành chiến thắng với 18 phiếu, trong khi Tottenham chỉ về đích thứ hai với 8 phiếu

Pháo thủ và gà trống thành London đều thuộc nhóm đại gia Big Six của ngoại hạng Anh, thế nên không có gì lạ khi các cổ động viên của Arsenal  luôn xem người hàng xóm phía Bắc là kẻ thù không đội trời chung và cả Tottenham cũng vậy.

7. Derby Argentina: Boca Juniors và River Plate

Những trận derby nhuốm màu bạo lực không chỉ tồn tại ở châu Âu mà nó ở bất kỳ đâu, đặc biệt với sự hâm mộ quá khích như người dân ở Argentina. Cuộc đối đầu giữa Boca và River được coi là trận siêu kinh điển của bóng đá Argentina và cả Nam Mỹ. Sự phân biệt giai cấp là nguyên nhân dẫn đến mối hận thù giữa Boca Juniors và River Plate bởi đội Boca là đại diện cho từng lớp lao động còn River là đội bóng của nhà giàu, của tầng lớp tư sản.

Một sự việc từng gây chấn động xảy ra vào ngày 23/6/1968, trận đấu diễn ra giữa hai đại kình địch Boca Juniors và River Plate đã khiến 71 người thiệt mạng vì giẫm đạp lên nhau. Mối thù địch của hai nhóm cổ động viên kinh khủng đến mức những nhà quản lý phải dùng mọi biện pháp kiểm soát đám đông quá khích như xây hào nước, ngăn cách khán đài với sân vận động bằng những hàng rào thép gai. Là trận El Clasico của bóng đá Nam Mỹ, cái tên Boca Juniors  và River Plate chưa bao giờ hạ nhiệt mỗi khi hai đội chạm trán nhau.

6. Derby Merseyside: Liverpool và Everton

Trận đấu giữa Liverpool và Everton được coi là trận derby ít bạo lực hơn cả vương quốc Anh. Cả hai đội thường đem đến cho người hâm mộ những trận cầu đẹp mắt và cống hiến. Liverpool, Everton gặp nhau lần đầu tiên vào năm 1894. Cho đến nay, hai đội bóng thành phố cảng Merseyside đã trải qua 231 trận đấu, trong đó Liverpool đang chiếm ưu thế với 92 trận thắng, Everton thì mới có 66 lần thắng trận và hai đội hòa nhau 73 lần.

Nửa đỏ và nửa xanh của Merseyside tuy có những thời điểm đánh mất phong độ và chìm sâu vào khủng hoảng, thế nhưng những cuộc đối đầu của cả hai đội luôn mang lại cảm xúc đặc biệt và mãn nhãn cho khán giả.

5. Derby Roma: AS Roma và Lazio

Derby della Capitale, derby thủ đô Roma gói gọn với cụm từ chiến tranh trong bóng đá, những cổ động viên của Lazio và Roma luôn được tách biệt trên khán đài mỗi khi hai đội chạm trán, nhưng điều đó cũng không ngăn được sự bạo lực, Năm 1979, một cổ động viên của Lazio đã thiệt mạng ngay trên khán đài vì dính một quả pháo sáng trúng và đầu.

Năm 2004, trận derby thủ đô Roma bị hủy bỏ vì người ta e sợ nguy cơ chiến tranh bùng nổ giữa hai đội khi một đứa trẻ bị cảnh sát giết hại. Tuy nhiên, sau đó vẫn có 13 người bị bắt và 170 người khác bị thương trong một trận bạo loạn trước sân vận động. Ẩu đả kinh hoàng ở những trận đấu giữa Lazio và Roma là một trong số những trận derby bạo lực nhất trên thế giới.

Cả hai đội Roma và Lazio đều mang trong mình mối thâm thù sâu sắc với đối thủ cùng thành phố. Các trận đấu giữa Lazio và Roma cùng vì thế mà luôn là tâm điểm mỗi khi diễn ra tại Serie A và mãi mãi nó luôn căng thẳng, bạo lực và kịch tính như vậy.

4. Derby nước Anh: Man United và Liverpool

Một đội bóng ở thành phố Manchester, còn đội kia thì ở thành phố cảng vùng Merseyside, vậy tại sao nó được gọi là một trận derby? Cuộc đối đầu giữa Liverpool và Manchester United là cuộc đối đầu giữa hai đội bóng thành công và giàu thành tích bậc nhất của bóng đá Anh, được xem là trận đấu lớn nhất đất nước cũng như cuộc đối đầu lớn nhất tại châu Âu.

Nếu hỏi các cổ động viên Liverpool rằng đội bóng nào là cái gai lớn nhất trong mắt họ, không ít người sẽ bỏ qua Everton, mà thay vào đó là lựa chọn Manchester United. Sự kình địch của hai đội bóng này bắt đầu từ vấn đề giao thương cho đến thành tích trên sân cỏ.

Thập niên 50 và 60 của thế kỷ trước, Manchester United được Sir Matt Busby dẫn dắt thống trị tuyệt đối bóng đá Anh. Họ trở thành đội bóng Anh đầu tiên bước lên đỉnh châu Âu vào năm 1968. Trong khi đó, thập niên 70 và 80, giai đoạn Man United suy thoái thuộc về Liverpool với bốn chức vô địch châu Âu và rất nhiều danh hiệu quốc nội.

Tuy nhiên, tới kỷ nguyên Premier League ra đời vào năm 92, quyền lực từ Merseyside đã phải trao trả lại cho thành phố Manchester khi Manchester United thu về rất nhiều thành công dưới bàn tay của chiến lược gia huyền thoại Sir Alex Ferguson.

3. Derby Milano: Inter và AC

Dù cả hai đều trải qua những giai đoạn thăng trầm trong lịch sử nhưng derby thành Milano hay còn được gọi là derby Della Madonnina là cặp đấu được mong ngóng nhất Italy giữa Inter Milan và AC Milan vì đây là hai câu lạc bộ giàu thành tích bậc nhất không chỉ của thành phố Milano mà còn của cả nước Ý. Cặp đôi không chỉ gây chú ý về mặt chuyên môn mà còn đến từ người hâm mộ.

Bóng đá Ý luôn nổi tiếng với những Ultras quá khích tới mức bị kích động. Những cổ động viên hăng máu nhất của cả hai biến cặp đấu này thành một trận derby bạo lực nhất thế giới. Một dấu ấn khó quên được của trận derby thành Milano là vào năm 2005, cuộc đối đầu của hai nửa xanh và nửa đỏ đen thành Milan chạm trán nhau tại tứ kết UEFA Champions League. Năm đó, Inter có nguy cơ bị loại khiến các cổ động viên càng trở nên quá khích. Hội Ultras trên khán đài đã ném tất cả những gì có thể xuống sân San Siro, khiến trận đấu này phải bị hủy bỏ.

Thủ môn Dida của Rossoneri hứng chịu hậu quả nặng nề nhất khi lĩnh nguyên một trái pháo sáng vào đầu. Thời điểm hiện tại cả Inter và AC Milano đều là thế lực hùng mạnh của bóng đá Italia nên chính vì thế mà cuộc chiến của thành Milano ngày càng hấp dẫn, luôn mang sức hút từ lịch sử hào hùng cho đến chuyên môn.

2. Derby thành Manchester: Man United và Man City

Trận derby thành Manchester chính là cuộc đối đầu giữa hai câu lạc bộ cùng thành phố Manchester là Man City và Man United. Cuộc nội chiến này lần đầu tiên diễn ra vào ngày 12/11/1881 khi St. Mark’s Gorton (tiền thân của Man City) và Newton Heath (tiền thân của Man United) gặp nhau. Kết quả, Newton heath giành được chiến thắng với tỷ số 3-0.

Tính đến năm 2021, Man United và Man City đã gặp nhau tổng cộng 188 lần, thành tích nghiêng về phía Quỷ đỏ với 77 trận thắng, City mới có 58 lần vượt qua đối thủ và hai đội hòa nhau 53 lần.  Cũng giống như định nghĩa derby là gì, derby thành Manchester cũng không tránh khỏi bạo lực. Năm 1970, huyền thoại một thời của sân Old Trafford là George Best chủ động tấn công một cầu thủ bên phía Man City làm cầu thủ này bị gãy xương. Một tình huống khác diễn ra vào năm 2001, Roy Keane của Man United đã có pha vào bóng ác ý buộc Alf-Inge Haaland (cha của tiền đạo Erling Haaland) phải nằm viện.

Nếu các cổ động viên nhiệt thành của Quỷ đỏ luôn tự hào một điều rằng Man United mới là đội bóng số một và giàu thành tích bậc nhất nước Anh, còn luôn nói về những người hàng xóm là những gã ồn ào thì bóng đá Anh thời điểm hiện tại lại mang đến một thông điệp khác. Chính Man City mới là kẻ thống trị tuyệt đối của xứ sương mù ở kỷ nguyên này. Họ khiến người hâm mộ toàn cầu và lịch sử phải khắc ghi dấu ấn mà Pep Guardiola để lại nơi đây chỉ sau sáu mùa giải dẫn dắt bằng 4 danh hiệu vô địch Premier League và hàng tá những kỷ lục.

1. Derby Tây Ban Nha: Real Madrid và Barcelona

Còn trận derby nào hấp dẫn và khiến hàng triệu cổ động viên phải mong chờ hàng năm như cuộc chiến giữa Barca và Real Madrid. Dù khái niệm derby là gì thường dành cho những cuộc chạm trán của các đội bóng cùng thành phố, nhưng Real Madrid và Barcelona lại là hai trường hợp ngoại lệ. Người hâm mộ xứ sở bò tót gọi đây là trận El Clasico, derby Tây Ban Nha hay Siêu kinh điển.

El Clasico đúng là cuộc chạm trán kinh điển nhất cho những cảm xúc khác nhau tuôn trào. Là hai đội kỳ phùng địch thủ một đội chiến đấu vì chủ nghĩa vùng miền đã in sâu vào nếp sống của dân xứ Catalunya, đội còn lại đại diện cho bản sắc của hoàng gia.

Không những vậy, trong suốt lịch sử 80 năm đối đầu, mối hận thù giữa hai đội bóng hàng đầu Tây Ban Nha còn được tiếp lửa bởi những cuộc tranh giành ngôi sao, điển hình là trường hợp của mũi tên bạc Di Stefano vào những năm 50 hay cuộc đào tẩu nổi tiếng của Luis Figo vào năm 2000. Chai lọ, đồng xu và cả một chiếc đầu heo nổi tiếng đã được ném xuống Camp Nou phản đối ngày về của Figo.

Còn điều gì ấn tượng hơn là một chiến thắng dành cho đội bóng xứng đáng để rồi nhà vua thật sự có dịp hả hê ăn mừng cho thất bại của đại kình địch. Những trận El Clasico đều có ý nghĩa quyết định đến cuộc tranh ngôi vương La Liga. Vì xét về thực lực, hai gã khổng lồ này đơn giản là trên cơ so với phần còn lại. Cũng vì những cuộc đối đầu như giữa Real Madrid và Barcelona mà thế giới còn hiểu hơn về một khái niệm đó là chính trị chưa bao giờ hay nói cách khác là không thể thôi dính liếu đến bóng đá.

Như vậy là Cakhia TV đã cùng bạn tìm hiểu chi tiết ý nghĩa của thuật ngữ derby là gì. Có thể nói bóng đá thế giới ngày nay tuy không còn quá bạo lực vì cả FIFA lẫn UEFA đã ngăn cản yếu tố chính trị tác động tiêu cực đến môn thể thao vua. Thế nhưng, những trận derby của bóng đá và cảm xúc mà nó mang lại luôn là những trận chiến đích thực giữa những người đàn ông, là mồ hôi, là máu và là cả nước mắt. Bởi vì những con người ấy đang chiến đấu cho lòng tự tôn dân tộc, vì màu cờ sắc áo mà họ mang trên người.